Het perverse effect van AI

Wat de tand des tijds doorstaat vertoont vaak gebreken. Imperfecties versterken de affiniteit. Sommige sterren danken er deels hun succes aan: de loensende Julia Roberts, de moedervlek van Cindy Crawford. Fans nemen het hun idolen zelfs kwalijk als ze daar wat aan doen. Vraag het de afgeslankte Adele (of Fien ‘kunnen zijn wie je bent’ Germijns). ‘Perfect’ wekt nu en dan onbehagen op. Het wordt te intiem. Het is wat die loepzuivere HD doet. Pornosterren zijn er niet mee opgezet: het maakt hun cellulitis zichtbaar (het is maar wat je belangrijk vindt). Als alle kantjes ervan af geveild zijn zit er geen vlees meer aan.

Afgelopen zaterdag werkten mijn neven Jan, Dave en ik (de Fab Three, weet u wel) verder aan een nieuw liedje. Ik liep er niet echt warm voor. In de zomer gingen we met mijn demo aan de slag, maar de song ging een hele andere kant op. The Incredible Justin Elli (“alles wat over Keith Richards is geschreven maakte hij écht mee”) klonk plots als Yevgueni. Dat krijg je, als je met zijn drieën aan een briljant idee sleutelt. ‘Organisch gegroeid’ heet dat. Botten Gerard. Maar natuurlijk heb ik niet genoeg kloten aan mijn lijf en pikten we de draad gewoon weer op. En zo hoort het. “‘k Ben ook niet altijd even vrolijk, maar dat ligt echt wel niet aan mij,” mompelde ik.

Jan deed er een ganse dag over om uit zijn vingers te krijgen wat Dave en ik hem opdroegen. Het overkomt de grootsten. Op The Wall kreeg Nick Mason de drum van Mother niet zelf gespeeld (Jeff Porcaro deed dat). David Gilmour liet het fingerpicken op Is There Anybody Out There? aan een sessiemuzikant. Vandaag lost een virtuele drummer en gitarist zoiets vaak op. Met soms klinisch resultaat. Het is wat ik mij inbeeld bij vrijen met een AI companion: de steriele uitkomst. Ik ben dan ook een grote fan van het voorspel. Instant goed is zelden goed. Jan speelde na urenlang ploeteren de juiste noot. En gaf daarmee het nummer een heel nieuwe draai. “Zoiets kan AI nooit doen,” zei Dave.

Goed werk vraagt tijd die niet per se direct loont. Schrijven is schrappen, kill your darlings, dat soort dingen. En daar kan geen machine tegenop. Kritische lezers voelen wel degelijk wanneer teksten door ChatGPT zijn gehaald. Maar helaas bestaat er een grote groep mensen die er ongevoelig voor is. Getuige de abominabel slechte liedjesteksten die toch scoren. Het maakt het vandaag best lastig om met eigen werk te komen. De valse verdachtmaking dreigt, het pervers effect: er hangt altijd het vermoeden dat AI een handje hielp. De kwestie is dus simpelweg beter te doen dan de computer. Gelukkig valt er volop inspiratie bij de stroopzangers van weleer te halen. “Zij was jong en zij zong voor de micro; hij was blond en z’n schip was juist daar”. Of: “Een portiek, oude kranten dat is m'n huis; geen open haard, maar de warmte van een verwarmingsbuis”. Daar komt ChatGPT nooit op. En bovendien: beter goed gestolen dan slecht bedacht.

Artificiële intelligentie bestrijden heeft weinig zin. Het is zoals de auto willen bannen, dat zal nooit meer gebeuren. We kunnen er maar beter mee leren leven. Het einde van de wereld is al vaker voorspeld. Tot 1980 prijkte er op ieder Queen-album trots: No synths! De groep gaf daarmee aan niets van die nieuwlichterij te moeten weten. Ze voelden zich als muzikanten bedreigd door een nabootsmachine. Enkele jaren later bouwden ze er met Hot Space een hele elpee op. Niemand is onvervangbaar. Dat is zeker zo. Al zal het wel door een mens moeten zijn. En dan geldt een ijzeren wet: niets wat de moeite waard is, gaat gemakkelijk. Merci, Jan, merci, Dave.

Vindt u deze blog wel wat hebben? Geef hem onderaan een hartje!

Delen op Facebook of X kan ook: klik op de knop linksonder en klaar.

Wilt u graag reageren? Dat kan beneden op deze pagina (opgelet: uw reactie is zichtbaar).

2020, 1 juli, Aarschot (Sixstring Studio ) (België). Modellen: Elien Boermans, Dave Elli, (FB/IG: @2romancemusic, Spotify: 2romance, 2romancemusic.com; FB/IG: @sixstringstudioaarschot/@6stringstudio), Jan Vander Kuylen.