Antivaxers: koren op de molen van het Vlaams Belang

Vorige week nog bedacht ik me: de cirkel is rond. Beeldt je het politieke landschap in als een lijn. Links zit links en rechts zit rechts. Die lijn wordt stilaan een rondte: de uitersten zitten steeds dichter tegen elkaar aan.

Ik maak me al langer zorgen over het feit dat zowat iedereen zich coach of consulent of therapeut kan noemen. Aanbieders van yoga, mindfullness en aanverwante therapieën hebben immers een verpletterende verantwoordelijkheid. Ze trekken namelijk kwetsbare mensen aan. Het is daarom hun plicht hun theorieën als hulpmiddel te schetsen. En niet als oplossing. Waakzaamheid is dus geboden. Ikzelf neem Facebookprofielen als norm: gaat iemand met de regelmaat van de klok foto’s van zonsondergangen of keien in een stromende rivier met zweverige quotes posten, wordt mijn paranoia gewekt.

In mijn eindeloze zoektocht naar innerlijke rust kwam ik op het pad van de newagebeweging terecht. Ik maakte er zelfs een studie over want het is best ingewikkeld. Daaruit besloot ik dat het uitkijken geblazen is: de grondideeën zijn best oké, alleen bestaat het gevaar erin dat mensen hun lot eraan gaan verbinden. Of er het gezond verstand bij verliezen.

Tot op zekere hoogte ga ik nog wel mee in het idee dat de meeste dingen niet zonder reden gebeuren. Lastiger wordt het wanneer die reden niet wordt gevonden. Zoals dat bijvoorbeeld het geval is met een pandemie. Dan kan het twee kanten op: ofwel wordt dat geaccepteerd ofwel wordt die reden dan ‘bedacht’. Complotdenken kan daar het gevolg van zijn.

Ik las wat boeken in het genre van bestsellerauteurs als Louise Hay en Gabrielle Bernstein, tot en met de bizarre Wallace D. Watlles, een van de grondleggers van de new age. De rode draad is dat alles al goed is zoals het is (waar op zich nog niet zo veel mis mee is, zie ook het boeddhisme), én, mocht het niet zo zijn, het universum de klus wel zal klaren. Het is allemaal een kwestie van jezelf graag zien, opkomen voor jezelf en je vooral niet laten vertellen wat je moet doen.

Het gevaar van dat soort neoliberalisme is dat het individu boven alles dreigt te worden gesteld. En dus ook boven het maatschappelijk belang. Dat is wat antivaxers doen.

Ik stond er niet bij stil dat heel wat tegenstand tegen de coronamaatregelen logischerwijs dus ook uit die hoek komt. Pas toen een vriendin, een ‘erkend’ (door wie eigenlijk?) yogaleraar, en werkzaam op een dienst intensieve zorgen, een vaccinweigeraar bleek te zijn ging het kwartje vallen.

Voor de goede orde: niet elke therapeut of coach valt zweverigheid te verwijten. Precies dat is de moeilijkheid: je weet niet bij wie je terecht komt.

In de marge van die ogenschijnlijk kleine groep doet zich een neveneffect voor: het is koren op de molen van extreemrechts. En de naïviteit waarmee daar wordt omgegaan is verbijsterend. In Nederland haalde het Forum voor Democratie (FVD, het equivalent voor Vlaams Belang), fors gekant tegen de coronabeperkingen, bij de Twee Kamerverkiezingen eerder dit jaar zowaar acht zetels. Met onder meer dank aan de antivaxers. Bij ons heet zoiets Zwarte Zondag.

Wie zich nog steeds niet is gevaccineerd gaat maar beter na wat voor soort sujetten dit soort stemmingmakerij aanvuurt. In de fantastische korte Nederlandse documentaire Samenzwevers passeren ze allemaal de revue.

Een kleinkunstenares heeft het over een ‘plandemie’ en intergalactische oorlogen. Een Indonesische spiritueel coach wil niet gehoord hebben dat het Forum een racistische partij is: voorzitter Thierry Baudet zei dat hij Europa dominant blank wilt houden, maar, repliceert ze: “Je kan wel heel veel zeggen, maar lukken gaat dat gaat toch niet meer”. Een activiste van de protestbeweging De Gele Plu vraagt zich af of mensen wel sterven aan corona of mét corona (?). Een holistisch consulent relativeert zijn stem aan het Forum: “Daarom ‘omarm’ ik nog niet de hele partij (lees: racistische uitspraken en nazisympathieën),” klinkt het. “Ik wil daarom niet per se het rechtse aanhangen”. Bij deze man zoeken mensen in crisis hun heil, folks.

Actrice Daphne vraagt zich luidop af wat er toch zo rechts is aan die partij? Bij het sluiten van de grenzen voor vluchtelingen kan ze zich à la limite nog vinden. “Het zou zomaar zo kunnen dat achter die vluchtelingenstroom een bepaalde sturing zit.” Ze heeft het over ‘jongens die naar hier worden gehaald en die totaal geen zin hebben om hier iets te betekenen’. “Misschien zijn ze ‘gestuurd’ om ons tegen elkaar op te zetten.” Door wie of wat weet ze niet. We geven in de psychiatrie voor minder pillen … Per slot van rekening, vindt ze, kan die Thierry Baudet (de flamboyante voorzitter van het FVD) geen slecht mens zijn, hij speelt immers piano. “Hij zorgt daarmee voor zijn ziel. En hij houdt van lavendel, dat is een rustgevend, verzachtend medicijn uit de natuur.’ Wat een warme man, die Baudet. Hitler was ook een groot muziekliefhebber.

De olijke Karin, een Vegan gids (wat is dat nu weer?) verkleed als aardbei, steelt de show op protestmarsen. Ze heeft het over Trump als the good guy, trekt het antisemitisme in twijfel en beschouwt ook de hele klimaatscrisis als een dekmantel. Dat laatste is wat ook de ademcoach (!) Nicky beweert: ze baseert zich op artikelen van De Andere Krant, veelvuldig gelezen door tegenstanders van de zogenaamde mainstream media. Dat blad werd eerder al in verband gebracht met lovende woorden over Poetin en de annexatie van de Krim en de Russische steun voor de Syrische president Assad.

Klimaatontkenning werd traditioneel in de rechterhoek weggezet. Met het pro-Russische De Andere Krant is de cirkel weer maar eens rond. Aan alle gevoelige zielen: middens van coaching, spiritualiteit, semi-spiritualiteit, voeding, zelfhulp, self-love en self-care worden steeds meer een zaak van extreemrechts. Men weze gewaarschuwd. Kijk uit met wie je in zee gaat. Er zijn hele, hele goeie mensen bij. En zie het altijd als hulpmiddel, nooit als oplossing. Of hoe de yogaclub niet per se een veilige omgeving is voor zoekers.

Vind je deze blog leuk? Geef hem onderaan een hartje!

Deze blog delen op Facebook of Twitter? Klik op de knop linksonder en klaar. Een comment op de sociale media toevoegen is ook altijd leuk.

2021, 25 oktober, Leuven (Herbert Hooverplein) (België). Foto: Demi Dekleermaeker. Model: Elien Dierckx.

De documentaire Samenzwevers (2doc, van Sunny Bergman) kijk je gratis op NPO Start (rechtstreekse link, gratis account nodig).

De Andere Krant: https://deanderekrant.nl

Forum voor Democratie: https://www.fvd.nl

Vlaams Belang (over corona): https://www.vlaamsbelang.org/?s=corona

Wèl aanbevolen (dus geen charlatans): Atelier Zin (Lien Poffé), Talentvol Leven (Kristof Bliki), Straal (Leen Doms).