Afgelopen week ging ik naar de kapper. Dat is opmerkelijk, omdat dat meer dan dertig jaar geleden was. Op twee keer na.
In Cambodja, ergens tussen Siem Reap en Phnom Peng, tijdens een tiendaagse fietstocht, zat ik, in een godvergeten gat zonder elektriciteit, bij een barbier. Het halve dorp kwam erop af: een kalende man is in Azië raar. De Vietnamees hier om de hoek beweert dat hun curry’s haaruitval voorkomen. Met chique materialen, stille getuigen van de Franse kolonisatie, vermaakte hij zijn plaatijzeren hok tot een salon. Uiterst geconcentreerd bewerkte hij mijn kruin, met een merkwaardige tondeuse-knipschaar. Hij zei geen woord: deze klant was net zo belangrijk als alle andere. Er viel van zijn bezieling te leren.
Diezelfde begeestering zag ik bij de Barbearia Mister Navalha, in de favela’s van het Braziliaanse Fortaleza. De jonge uitbater had de naam van een rockster: Wenderson Holanda da Silva. De uitzichtloosheid in de wijk was bijna tastbaar. De enige activiteit concentreerde zich rond een winkeltje en het salon van Wenderson. Op zijn eentje zorgde hij zo voor de helft van de verstrooiing: het toverwoord dat drugsellende voorkomt.
Wenderson had een familie te onderhouden. Hij droomde van een leven buiten de sloppenwijk Granja Portugal. Overdag reed hij voor Uber. Tussendoor, zo vaak mogelijk, werkte hij in zijn salon. In de betonrotten lintbebouwing schiep hij zijn paradijs: een fraaie zaak, ingericht met prachtig meubilair dat oude Portugese inmenging verried, en dat hij zelf opknapte. Wenderson las nooit een zelfhulpboek: hij deed gewoon wat hij graag deed en glom van trots. Hij liet anderen delen in zijn succes. Hij wist dat succes nooit op één dag komt en dat hard werken niet erg is, als je het maar graag doet. Ik bewonderde hem. Het zat allemaal in zijn shop. Hij pronkte met zijn lederen schort: die kostte hem een rib uit zijn lijf. Maar die had hij altijd al gewild. Hij had niet veel, maar wel die schort.
Vorige week stapte ik in de stad binnen bij de TC Barbershop. “Wauw,”zei ik, “u heeft hier alles omgedraaid!” Een getinte kale man keek verbaasd vanachter zijn kassa op, ik meende hem te herkennen. Kale kappers hebben een belangrijk inzicht: verdoezel je kaalheid nooit. Zelf hebben ze daarom meestal dat inspiratieloze ultrakorte scheerkapsel. “En wat een prachtige nieuwe meubelen!”
“Mijn winkel is al vijf jaar hetzelfde,” glimlachte hij.
“Vorige maand stond de zetel links en de knipplaats rechts!?”
“U vergist zich.”
Ik haalde er een foto bij. “Kijk, dit ben ik na mijn laatste kapbeurt bij u. We moesten er nog om lachen: u mat mij een George Michael-look aan!”
“Amine,” zei hij.
“Wat is Amine?,” vroeg ik. Vast Turks of Marokkaans voor hebbeuuuus!
“U ging bij Amine: zetel links, spiegels rechts. En een George Michael-coupe, die knipt hij iedereen: Amine, twee huizen verderop.”
Al die handeltjes ook, van die vreemden: met dat eeuwige tl en hun lelijke uithangborden ogen ze hetzelfde. En ongetwijfeld zijn het vaak een dekmantels. Als je alleen maar cash kan betalen, dan weet je hoe laat het is. Ze zijn meestal goedkoop, dat wel.
Maar wie goed kijkt, ziet meer: er zitten bijzonder knap ingerichte panden tussen. Zoals de TC Barbershop van Hrach. Alleen moet je daarvoor naar binnen.
Hrach is de Armeense Wenderson in België. Niet elke kleurling is Turks of Marokkaans. Hij is fier op zijn salon en hij werkt er onverdroten, ook op zondag: geen haast, geen pauze. Tijdens het knippen door neemt hij telefoontjes aan. “Ik werk hier tot negen uur vanavond. Acht personen? In Antwerpen? Geen probleem: om halfelf ben ik bij u.”
Op zijn visitekaartje staat dat hij op maandag gesloten is. Maar als het even kan doet hij open. Elke dag van tien tot negen. Hij heeft een gezin te onderhouden. Hij besloot de oorlogsellende van Nagorno-Karabach achter zich te laten. Voor mijn kapbeurt vraagt hij vijftien euro. The best in town zet hij op zijn kaartje. Dat weet ik niet. Maar een van de hardest working men in town is hij wel. Dat ziet iedereen die goed kijkt. Maar je moet naar die vreemden natuurlijk goed wìllen kijken.
Vind je deze blog leuk? Geef hem onderaan een hartje!
Deze blog delen op Facebook of Twitter? Klik op de knop linksonder en klaar. Een commentaar op de sociale media toevoegen is ook altijd fijn.
2022, 31 januari, Leuven. Foto: Hrach.
Onder: Wenderson voor zijn barbearia, mét lederen schort. FB/IG: @Barbearia-Mister-Navalha/@mister_navalha_oficial.
