Het woord ‘neger’ was mij ontglipt. Dat werd door mijn dochter niet gewaardeerd. Nochtans was het een neger die ik had gezien: hij zag er bruin uit, had een wat bredere neus en kroeshaar. Alleen schijn ik hem zo niet langer mogen te noemen. “Je zou hem net zo goed ‘zwarte jongen’ kunnen noemen,” klonk het. Ze had gelijk: Van Dale stelt dat het gebruik van het woord ‘onwenselijk’ is. Jarenlang heb ik dus blijkbaar iets aanstootgevends gedaan. Ik vraag me meteen af of het woord ‘negeren’ dan ook niet moet worden vervangen.
Het is opletten geblazen om te vermijden dat wordt gebruuskeerd met woorden. Alleen al het begrip ‘gehandicapte’ is mijn leven vijf keer herschreven: van mindervalide naar andersvalide, tot personen met een handicap, later personen met een beperking om te eindigen met personen met een specifieke zorgbehoefte. Wie het bedenkt maakt vast zelf nooit een praatje. Vroeger hadden mensen een ‘mongooltje’. Weinig woorden die uit zichzelf zoveel meelevendheid voor dat te dragen leed oproepen. Dat de inwoners van Mongolië er niet bijster blij mee zijn, valt te begrijpen. Maar met de vervanging van de term door het syndroom van Down is hem van alle gevoel ontdaan.
De trend maakt er de onderlinge verstaanbaarheid niet makkelijker op. Holebi’s heten voortaan LGBTQIA+ (sla er het regeerakkoord maar op na). Geen hetero die dat vat hetgeen de verdere maatschappelijke aanvaarding waarvoor de beweging pleit bepaald geen goed zal doen. Ter verheldering: de letters staan voor lesbian, gay, bisexual, trans, queer, intersexual, asexual en ‘andere seksuele geaardheden’. Wie er geen genoeg van krijgt kan er ook nog de P van panseksualiteit aan toevoegen. Zelfs notoire Bekende Homo’s (BH’s! Hahaha!) als Lieven Vandenhaute en Tom Lanoye weten er geen blijf mee.*
Ik beeld me intussen mijn eigen opsporingsbericht in: “De heer Elli is volslank en pyknisch gebouwd en lijdt aan vrij ernstige vorm van alopecie. Hij heeft een visuele beperking en is bijziend. Op het moment van zijn verdwijning droeg hij waarschijnlijk bruine bordeelsluipers.” Ze zoeken dus naar een kleine dikke met een kletskop, die een bril draagt, op bruine platte schoenen. Ik geef het alvast mee, anders word ik nooit gevonden.
* De aflevering van Nieuwe Feiten op Radio 1 met daarin onder meer het gesprek van Lieven Vandenhaute met Tom Lanoye is te beluisteren via de podcast van het programma (aflevering van 1 oktober) langs de gebruikelijke kanalen (o.m. op Spotify) of via de Radio 1-app.
Hoor je liever alleen maar het fragment van het gesprek, dan kan dat hier op de luisterpagina (speelduur: 5'55").
Mooi Joost! Spontaniteit wordt een rariteit als je dit zo allemaal overdenkt.