Kessel-Lo, 25 maart 2022
Beste Koen
Ik at blijkbaar mijn hele kerkelijke leven onwettige hosties. Van die dikke. Ik leg het je uit. Je weet dat ik jarenlang naar de mis ging in de Kesselse parochie Don Bosco. Ze namen het daar nooit nauw met de regels: vrijmetselarij, aanhouwerij … Maar oplichterij? Er moest dus een goede reden zijn waarom ze er een andere soort brood dan elders serveerden.
Koen, laat mij een mythe ontkrachten: de officiële westerse hostie ìs geen brood. Noem hem ouwel, een wafel desnoods, maar geen brood. Krachtens het betreffende koninklijk besluit is een brood ‘het product bekomen door het bakken van gekneed en gegist deeg en dat is bereid met meel van bakwaardige graangewassen, drinkwater, gist of zuurdesem en zout’. Anderzijds: voor de Kerk is een hostie die niet uitsluitend van tarwemeel is gemaakt ongeldige materie. Nu, wat horen wij tijdens de zondagse consecratie? “Want op de avond voor Zijn lijden, nam Hij onder de maaltijd brood, brak het en gaf het aan Zijn leerlingen.” Daarop steekt de pastoor een plak eetpapier de lucht in.
Met de consecratie degradeerde de Kerk het spectaculaire mirakelspel Laatste Avondmaal sowieso al tot een B-film, nu blijkt dus dat er bovendien jarenlang sprake is van een raccordfout, een discrepantie tussen woord en beeld. Er gaan in de Kerk van het Westen stemmen op om, net als bij de oosterse katholieken en orthodoxen, herkenbaar, gerezen brood te gebruiken. Weer was Don Bosco haar tijd vooruit: de hosties waren er lekker dik, een beetje deep pan-style, van gedesemd deeg en boordevol smaak: brood dus. Het betekent alleen dat ik jarenlang valse Lichamen van Christus slikte. Wordt in de hemel ook gefactcheckt dan ben ik er gloeiend bij.
Dus, geloof het of niet: ik ben erover aan het twijfelen weer naar een échte kerk te gaan, home of the hostie, mijn schade inhalen. Hosties zijn van nature vegan, glutenvrij, suikervrij en caloriearm: ze passen dus in elke trend en zolang ze maar geconsecreerd zijn hoef ik verder nergens op te letten. Alleen mag slechts een geestelijke ze uitreiken. Een avondje bingen voor de buis zit er dus niet in. Maar jij, Koen, bent wellicht de laatste die me over de streep trekt.
Lang, lang geleden al keerde jij het christendom de rug toe. Zondag 4 juli 1986, in de Abdij van Park, toen je het mij vroeg, vlogen in mijn hoofd de poorten van het fatsoen uit hun hengels: “Ga jij nog naar de mis?” “Ja,” stamelde ik. “Goed voor u,” was jouw antwoord. Het klonk als ‘sukkel’. Had ik ook overwogen ermee te stoppen dan was het nog maar de vraag hoe. Ik wilde het vertrouwen van mijn ouders niet beschamen. Dat soort waarden, Koen, die leer je in de mis. Jij had er allerminst last van. Dat krijg je als je de Bijbel verkettert. “Ik ga voortaan op zaterdagavond naar de mis, alleen,” zei je tegen je ouders. Je poneerde het gewoon. In de plaats van naar de kerk fietste je naar het lunapark waar je The A-Team keek. Vooraf ploos je in de Kerk en Leven de-preek-van-de-week uit. Want na een poos hadden je ouders wat in de smiezen. “Waarover had de pastoor het?” “De parabel van de talenten,” zei je schouderophalend. “En o ja, Jos De Wit is dood.” Je wist ook dat je de zogeheten mededelingen van aan het eind van de viering evengoed in het parochieblad las. ‘Heilig steeds de dag des Heren, Vader, moeder zult gij eren! Vlucht het stelen en bedriegen, ook de achterklap en ’t liegen!’ En dan uitgerekend bij jou thuis, in de boekenkast, zag ik je wassen Onze-Lieve-Vrouwebeeldje staan.
Het was het traditionele eerste communiecadeau van ons meter. In het Clarissenklooster te Turnhout koos de aanstaande feesteling, louter afgaande op het uiterlijk, zijn favoriete Maria, een soort van vrome Barbie onder een stolp. De zusters maakten er de prachtigste beelden in was. “Mmm, deze heeft wel wat,” zei ik. Een razend knap model, een beetje loensend en kwajongensachtig, hier had een non zich duidelijk op uitgeleefd. “Nee, die vinden we niet mooi,” zeiden mijn ouders. Met zoveel frivoliteit wisten ze geen blijf. “Het wordt deze!” Ze wezen naar een Rapunzelachtig wicht, klassiek, 0% sexappeal en 100% maagd, dat zag je van ver. Ze huwelijkten mijn Maria simpelweg uit. Een hechte band kregen we daardoor nooit. Op een dag ging haar hoofdje hangen, misvormde zich haar hand en kreeg kindje Jezus een voetaandoening die aan polio deed denken. Het viel ongeveer samen met het moment waarop ik ophield met naar de mis te gaan. Sindsdien keek ik haar nooit meer in de ogen. Ze werd nooit meer verhuisd. Ik vind het toch maar eng.
Ik hoop dat het er voor jou allemaal een beetje beter uitziet, Koen.
Zoals steeds,
Genegen
Je kozijn.
Joost
Vind je deze blog leuk? Geef hem onderaan een hartje! Delen op Facebook of Twitter kan ook: klik op de knop linksonder en klaar.
2022, 24 maart, Kessel-Lo (België). Foto: (Selfie).
Het Onze-Lieve-Vrouwebeeldje bij Koen thuis.
2022, 24 maart, Kessel-Lo (België). Foto: Koen Vandenborre.
Meer over wassen beeldjes van de zusters Clarissen in Turnhout lees je hier in dit gratis artikel van Het Nieuwsblad.
Met dank aan Veerle Vandenborre die me op het idee van deze brief bracht.