Vorige week trapte ik in een kauwgom. Dat leek eeuwen geleden. In mijn jeugd ging de auto-asbak de goot in, zakdoekjes en klokhuizen vlogen de zijruit uit. Kinderen raapten papiertjes en geen hond kende een poepzakje. Afval was eenvoudig: wat te groot was voor de zak groeven we in of fikten we op.
Onder ons huis lekte de mazouttank. De kolenkachel blies kankerverwekkende pak’s uit, de trendy allesbrander slikte alles: verfhout, pampers … De wasmachine draaide kookwassen op fosfaten, de afwasmachine zoop vier keer meer elektriciteit dan nu, regen en sop mengden zich in de riool. Over stortbakregelaars, spaarknoppen, bruismondstukken, infraroodkranen, douchestops, … hoorden we nooit, water was geen thema.
We woonden in een enkel beglaasd huis, vol asbest en loden leidingen, opgevrolijkt met loodverf. We verlichtten met gloei- en halogeenlampen. We kookten op stroomvretende gietijzeren platen en stopten eten in koelkasten vol met cfk's. We aten elke dag hormonenvlees en met zure regen gekweekte groenten.
We reden één keer per jaar naar zee, met zijn vijven, in een kleine wagen zonder airco, om er twee weken te blijven. We hadden één stuk zeep, één bus shampoo en één bus badschuim. Badwater deed dienst voor twee, soms drie. Kleren versleten we tot op de draad.
Pompoen en prei, sjalotten en sla, selder en spinazie, het groeide bijna gratis. Tuinkers en tomaten, witte kolen, rode kolen, groene kolen, bloemkolen. Appelen, peren, kersen en okkernoten kregen we van de buren, druiven van een nonkel uit Hoeilaart.
Kokosolie, amandelmelk, avocado’s en mango’s van smerige overzeese industrieën, bestonden niet. Ahorn bleef in Canada, agave in Mexico. Cosmetica met palmolie, goed voor de helft van de ontbossing, lippenstift, spoelingen, zag je nauwelijks, scrubs en tandpasta’s met microkorrels evenmin. Polyester, acryl en nylon kwamen net op, very ‘sustainable’, alleen maken ze met elke wasbeurt meer plasticsoep.
Iedere seconde stoten 3,42 miljard internetters ELK 20 milligram CO2 uit, in 2020 meer dan alle vliegtuigen samen. De vraag naar accu’s voor elektrische wagen is zo groot dat de bevolking van de Lithiumdriehoek (Chili, Bolivia en Noord-Argentinië) letterlijk zonder water valt, ze werken er in mensonterende omstandigheden. Zie ook de thuisbatterijen voor zonnepanelen. Elektrische wagens zijn zoveel zwaarder dat hun banden twintig keer sneller slijten. Bandenslijtage is een superbron van microplastics. De verwachte impact van het steeds meer ecologischer rijden op het milieu is enorm. Vreemd genoeg.
In volle droogtecrisis spoot een zeventiger zijn oprit af, besproeide zijn steriele gazon en waste zijn wagen. “Eikel,” dacht ik. Een stille getuige van een generatie die ze af en toe flink bruinbakte. Al is het klein bier tegenover hoe het er in de koelissen van het duurzaam leven eraan toegaat.
Vind je deze blog wel wat hebben? Geef hem onderaan een hartje! Delen op Facebook of Twitter kan ook: klik op de knop linksonder en klaar.
Wil je graag reageren? Dat kan beneden op deze pagina (opgelet: je reactie is zichtbaar).
2022, 11 augustus, Leuven (Kessel-Lo, Kloosterbos) (België). Foto: Koen Vandenborre.
Pak's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) ontstaan bij onvolledige verbranding of verkoling van koolstof bevattende materialen, onder andere fossiele brandstoffen, voedingsmiddelen en hout. Pak's worden bijvoorbeeld gevormd bij de vergassing van kolen, bij het aanbranden van eten (barbecueën), het verstoken van brandstof en zitten ook in sigarettenrook.
Cfk's zijn een soort koolwaterstoffen die worden gebruikt als koelmiddel en als drijfgas voor spuitbussen. Het langdurige gebruik ervan wordt als een van de belangrijkste oorzaken beschouwd van het gat in de ozonlaag.
Meer over de Lithiumdriehoek op Wikipedia. Ook het artikel Hoe onduurzaam zijn batterijen heeft het erover en bij uitbreiding over hoe onze westerse transitie naar steeds meer elektrisch verafgelegen regio's in de greep heeft.
Uitgelezen? TELKENS ALS JE NAAR ONS KOMT, mijn nieuwe single, luister je op Spotify, kijk je op YouTube of koop je in de iTunes Store (99 cent).