Crackerbellen

Joost Elli
28 okt
3 minuten om te lezen

Ik ben een cell yeller. Ik bezondig me namelijk weleens aan luidkeels bellen op de fiets. Met van die ouderwetse oortjes. Ik zie passanten dan oogrollen, maar bedenk me steeds dat ik snel weer weg ben. Fietsbellers — op voorwaarde dat ze op de weg letten natuurlijk — zijn bijlange na niet zo irritant als treinbellers. Daar hang je minutenlang vast. Of erger nog: crackerbellers.

Telefoneren hoort vandaag bij het straatbeeld. Ooit gebeurde het nochtans vooral discreet. Thuis stond de telefoon op de gang. Op een kastje, geen stoel erbij en driekwart van het jaar was het er koud. De opstelling ademde serieux uit.

De uitvinder van de telefoon was Graham Bell, in 1876. Ik dacht lang dat we daarom bellen, maar dat is toeval. Het ding hing meestal in een gemeenschappelijke ruimte en had twee aparte onderdelen: één om in te spreken en één om naar te luisteren. Edison, de MacGyver van zijn tijd, bedacht daarop de hoorn. Er kwam dus een hand vrij. En dat, samen met de komst van het tafelmodel, betekende een omwenteling voor het zakelijk gesprek. Hindernis: er waren nog steeds twee kabels voor nodig. Wie vertrouwelijk wilde praten moest zichzelf daarom naar een toestel in een andere ruimte verplaatsen. Zo werden telefoons steeds meer openbare goed. En opvallend: bij de inrichting was er altijd oog voor privacy. De telefooncel was zelfs in feite een apparaat met een hok eromheen. Alles werd in het werk gesteld dat alle partijen gerust konden zijn. Luidkeelse bellers zaten netjes weggestopt en konden dus ongestoord hun gang gaan.

Luidbellers zijn een plaag. Met de mobiele telefonie verspreidden ze zich als een pandemie in de maatschappij. Ik steek de hand in eigen boezem. Maar ik ben niet alleen. Het tijdschrift Behaviour & Information Technology concludeerde dat telefonerende mensen gemiddeld 1,9 decibel harder praten. Vaak door het Lombard-effect: in lawaai doet iedereen het vanzelf. Een andere verklaring is dat in de vaste telefoons een ‘sidetone’ zat ingebouwd: de eigen stem was subtiel hoorbaar wat automatisch een normaal spraakvolume voortbracht. De kans is derhalve groot dat ook u — zonder het te beseffen — een luidbeller bent. En dus, in het kader van de diagnosedrang: luid spreken is niet noodzakelijk een persoonlijkheidstype.. Met enig voorbehoud voor: de crackerbeller.

De crackerbeller is het soort mens dat de smartphone horizontaal voor de mond houdt (alsof hij in een cracker wil bijten). Het ding staat vaak op luidspreker en de omgeving moét het gesprek mee volgen. Het ontbreekt de crackerbeller namelijk aan elke vorm van gêne of zelfs maar omgevingsbesef. Er zijn gevallen gerapporteerd waarbij hele teamvergaderingen afluisterbaar waren. Vaak is de spreker aan de andere er niet eens van op de hoogte. Met niet zelden - zelf al meegemaakt - ongemakkelijke gevolgen.

Het gebruik ontstond rond 2015 met het populairder wordende videobellen. Tijdens corona in 2020 sleet het verder in. Sommige mensen behielden die motorische reflex, zelfs zonder video. Dat heet dan gewoontegedrag. Anderen doen het uit hygiëne. Wat wel steek houdt: een gemiddeld smartphone-scherm bevat tot 18 keer meer bacteriën dan een toiletbril. Met name de E. coli-bacterie is populair. Uit psychologische hoek — nu wordt het interessant — stelt het vakblad Metabolic dat het vasthouden van een voorwerp, zoals dus een smartphone, vóór het lichaam kan wijzen op stress, sociale terughoudendheid of een behoefte aan bescherming. Het lifestylemagazine (ook altijd een waardevolle bron) VegOut bevestigt dat.

Echt empirisch onderzoek lijkt te ontbreken. Vreemd, want dat de belangstelling voor het verschijnsel groot is mag blijken aan de hoeveelheid fora die erover volgeschreven staan. De rode draad daarop is duidelijk: crackerbellen biedt geen wezenlijke meerwaarde en lijkt vooral een vorm van kopieergedrag. Influencers filmen vaak zichzelf terwijl ze praten of voeren videogesprekken en houden hun telefoon daarbij voor het gezicht. En volgers nemen dat simpelweg klakkeloos over. Kortom: behalve het idiote gezicht is het alleen maar rete-irritant en asociaal. Het is moeilijk om bij te blijven met de Kardashians.

Vindt u deze blog wel wat hebben? Geef hem onderaan een hartje!

Delen op Facebook of X kan ook: klik op de knop linksonder en klaar.

Wilt u graag reageren? Dat kan beneden op deze pagina (opgelet: uw reactie is zichtbaar).